بشقاب غول‌پیکر جدید ناسا در استرالیا قرار است ارتباطات فضایی را متحول کند
شبکه فضای عمیق ناسا (Deep Space Network) به تازگی شصتمین سالگرد ارتباطات بین‌ستاره‌ای خود را با آغاز ساخت یک آنتن پیشرفته جدید در کانبرا جشن گرفت.کانبرا به‌عنوان یکی از مراکز حیاتی این شبکه جهانی که با فضاپیماها در سراسر منظومه شمسی ارتباط برقرار می‌کند، در حال ارتقا به فناوری‌های پیشرفته‌تر است تا بتواند حجم بیشتری از داده‌ها را از ماموریت‌های آینده پردازش کند. با ورود فناوری‌های نو مانند ارتباطات لیزری و آنتن‌های ترکیبی، اکتشافات فضایی وارد دوران جدید و جسورانه‌ای می‌شود.
جشن ۶۰ سال دستاوردهای بزرگ در فضای عمیق
در ۱۹ مارس، مرکز شبکه فضای عمیق ناسا در کانبرا شصتمین سالگرد تأسیس خود را جشن گرفت و همزمان، ساخت یک آنتن رادیویی قدرتمند جدید را آغاز کرد. این دو رویداد مهم نقش حیاتی این سایت را در پشتیبانی از ماموریت‌های فضایی برجسته می‌کند. شبکه فضای عمیق با استفاده از آنتن‌های عظیم در سه نقطه از جهان با فضاپیماها در فواصل مختلف ارتباط برقرار می‌کند.
جدیدترین آنتن در کانبرا، ایستگاه فضای عمیق ۳۳ (Deep Space Station 33) نام دارد که بشقابی با قطر ۳۴ متر خواهد بود و قابلیت دریافت امواج در چندین فرکانس را دارد. بخش بزرگی از این سازه در زیر زمین ساخته می‌شود، جایی که پایه بتنی بزرگی تجهیزات الکترونیکی و گیرنده‌های پیشرفته را در محیطی کنترل‌شده از نظر دما در خود جای خواهد داد. این پایه همچنین سکویی مستحکم برای نگهداری دیش چرخان خواهد بود که بر روی سکوی فولادی‌ای به نام الیدید قرار می‌گیرد.
سکویی برای آینده
کوین کوگینز، معاون برنامه ارتباطات و ناوبری فضایی ناسا (SCaN)، گفت:
«وقتی به ۶۰ سال دستاورد در کانبرا نگاه می‌کنیم، آغاز ساخت این آنتن جدید نمادی از ۶۰ سال آینده اکتشافات علمی است. ساخت آنتن‌های پیشرفته، نشانه‌ای از آن است که چگونه شبکه فضای عمیق با پذیرش فناوری‌های نو، راه را برای پشتیبانی از ناوگان رو به رشد ماموریت‌های فضایی باز می‌کند.»قرار است این آنتن جدید در سال ۲۰۲۹ فعال شود و ششمین دیش از برنامه توسعه Aperture Enhancement ناسا خواهد بود که برای پشتیبانی از ماموریت‌های کنونی و آینده طراحی شده است. سایت مادرید در سال ۲۰۲۲ یک دیش جدید افتتاح کرد و سایت گلدستون در کالیفرنیا نیز در حال تکمیل آنتن تازه‌ای است.
آغاز شبکه فضای عمیق
این شبکه در ۲۴ دسامبر ۱۹۶۳ رسماً تأسیس شد، زمانی که ایستگاه‌های زمینی اولیه ناسا مانند گلدستون به مرکز کنترل جدید در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) متصل شدند. سایت مادرید در سال ۱۹۶۴ و کانبرا در سال ۱۹۶۵ به شبکه پیوستند و از آن زمان تاکنون از صدها ماموریت از جمله ماموریت‌های آپولو به ماه پشتیبانی کرده‌اند.
کوین فرگوسن، مدیر مجتمع ارتباطات فضای عمیق کانبرا، گفت:
«کانبرا نقش حیاتی در ردیابی، ارتباط و جمع‌آوری داده‌ها از مهم‌ترین ماموریت‌های فضایی ایفا کرده است. با رشد و پیشرفت این شبکه، کانبرا همچنان یکی از ستون‌های اصلی در پشتیبانی از کاوش‌های انسانی در کیهان باقی خواهد ماند.»
پوشش بی‌نظیر در سراسر منظومه شمسی
با قرارگیری سه مرکز این شبکه در فواصل مساوی روی زمین، ارتباط پیوسته با فضاپیماها در سراسر منظومه شمسی بدون وقفه ممکن می‌شود. با این حال، کانبرا به دلیل موقعیتش در نیم‌کره جنوبی، تنها مکانی است که می‌تواند با ویجر ۲ (Voyager 2) که به سمت جنوب منظومه شمسی در حرکت است، ارتباط برقرار کند. این فضاپیما اکنون حدود ۲۱ میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد. ویجر ۱ نیز که بیش از ۲۴ میلیارد کیلومتر از زمین دور شده، اطلاعات خود را به مادرید و گلدستون ارسال می‌کند، اما فقط از طریق کانبرا می‌تواند فرمان دریافت کند.
فراتر از امواج رادیویی: ورود لیزر
علاوه بر ساخت آنتن‌های جدید مانند ایستگاه ۳۳، ناسا در حال بررسی امکان استفاده از ارتباطات لیزری است تا حجم بسیار بیشتری از داده را به زمین منتقل کند. در حال حاضر، شبکه فضای عمیق بر امواج رادیویی تکیه دارد، اما ارتباطات لیزری با فرکانس‌های بالاتر، امکان انتقال داده‌های بسیار بیشتری را فراهم می‌کند.در همین راستا، ناسا آزمایش ارتباطات نوری فضای عمیق (DSOC) را با ماموریت Psyche انجام داده است. از زمان پرتاب در اکتبر ۲۰۲۳، این فناوری موفق شده داده‌هایی با نرخ بالا را از فواصل رکوردشکنانه ارسال کرده و حتی ویدیوی با کیفیت فوق‌العاده بالا را از فضای عمیق به زمین بفرستد.
امی اسمیت، معاون پروژه شبکه فضای عمیق در JPL، می‌گوید:
«این فناوری‌های جدید می‌توانند بازده علمی و اکتشافی ماموریت‌های آینده را به شکل چشمگیری افزایش دهند. ترکیب ارتباطات لیزری و رادیویی و ساخت آنتن‌های ترکیبی، می‌تواند انقلابی در ارتباطات فضایی ناسا ایجاد کند.»
نظرات کاربران